Chầu Mình Thánh Chúa, hay còn gọi là Chầu Thánh Thể, là một truyền thống thiêng liêng quan trọng trong Giáo Hội Công Giáo, nhằm thể hiện lòng tôn kính và thờ phượng đối với Chúa Kitô, Đấng đã hy sinh hiến mình làm Hy Tế để cứu độ nhân loại. Đây không chỉ là một nghi lễ tôn vinh sự hiện diện của Chúa trong Bí tích Thánh Thể, mà còn là một cách để các tín hữu chiêm ngưỡng, cầu nguyện và nhận được sức mạnh thiêng liêng.
Lịch sử và phát triển
Vào những thế kỷ đầu tiên của Giáo hội, sau mỗi thánh lễ, Mình Thánh Chúa được mang đến cho những người vắng mặt, đặc biệt là những bệnh nhân và người già yếu. Thời điểm đó, chưa có việc lưu giữ và chầu Mình Thánh Chúa. Tuy nhiên, vào thế kỷ XI, một giám mục và cũng là nhà thần học tên Bérenger (988-1088) ở Tours, Pháp, đã đưa ra sự nghi ngờ về sự hiện diện thực sự của Chúa Kitô trong Bí tích Thánh Thể, chỉ coi đây là một biểu tượng. Điều này gây ra một cuộc tranh cãi lớn trong Giáo Hội.
Để khẳng định niềm tin về sự hiện diện thực sự của Chúa Kitô trong Bí tích này, người ta bắt đầu trưng bày Mình Thánh Chúa trong mặt nhật trên bàn thờ trong thánh lễ hoặc đặt ở một vị trí dễ thấy, kèm theo cây đèn để thắp sáng. Đây cũng là thời kỳ bắt đầu nói đến "Nhà Tạm" (tabernaculum). Việc này không chỉ giúp bảo quản Mình Thánh Chúa mà còn tạo điều kiện cho tín hữu có thể chiêm ngưỡng và tôn thờ.
Nghi Lễ Chầu Thánh Thể
Nghi lễ chầu Mình Thánh Chúa được tiến hành với sự trang trọng và cẩn trọng. Một trong những nghi thức quan trọng là việc "nâng Mình Thánh" (Elevatio), khi linh mục nâng Mình Thánh Chúa lên sau khi truyền phép trong thánh lễ, để mọi người có thể nhìn thấy và tôn thờ. Thường thì thời điểm này được báo hiệu bằng tiếng chuông, và có thể kéo dài một chút để các tín hữu có thời gian cầu nguyện. Việc nâng chén, hay còn gọi là chúc tụng chén, được thực hiện vào khoảng thế kỷ XIV-XV.
Ngoài ra, trong một số trường hợp đặc biệt, như trong các dịp lễ lớn hay trong các buổi chầu Thánh Thể, người ta tổ chức các cuộc rước kiệu Mình Thánh Chúa, đi qua các con phố, để mọi người có thể tôn thờ và nhận phép lành. Đây là một hình thức long trọng nhằm biểu lộ lòng tôn kính và niềm tin vào sự hiện diện thực sự của Chúa Kitô trong Mình Thánh.
Tăng cường sự sùng kính qua thời gian
Với đà tiến triển của lòng sùng kính đối với Bí tích Thánh Thể, việc chầu Mình Thánh Chúa không chỉ tăng về thời gian mà còn đa dạng về thể thức. Một trong những hình thức đáng chú ý vẫn duy trì đến ngày nay là việc chầu Mình Thánh Chúa được cất giữ tại bàn thờ đặc biệt từ Thánh lễ thứ Năm Tuần Thánh cho đến phụng vụ Suy tôn Thánh Giá vào ngày thứ Sáu Tuần Thánh. Trong những ngày này, Mình Thánh Chúa không chỉ được tôn thờ mà còn kết hợp với việc suy ngẫm về cuộc Tử Nạn của Chúa Giêsu. Từ việc bảo quản các bánh thánh để chuẩn bị cho việc rước lễ vào ngày hôm sau (vì không có thánh lễ vào thứ Sáu Tuần Thánh), việc "làm Giờ Thánh" đã ra đời, tức là các tín hữu tháp tùng Chúa Giêsu vào vườn Cây Dầu để cầu nguyện, và kéo dài sang việc suy gẫm cuộc Tử Nạn cho đến lúc Chúa chết trên thập giá.
Chầu 40 giờ
Ngoài những nghi thức đặc biệt trong Tuần Thánh, còn một truyền thống khác là chầu Mình Thánh Chúa 40 giờ, bắt đầu từ thế kỷ XVI. Được khởi xướng bởi Thánh Carlo Borromeo, Tổng Giám Mục Milanô, việc chầu 40 giờ này mang ý nghĩa theo bước Chúa Giêsu từ khi được an táng trong mồ cho đến lúc Phục sinh. Tuy nhiên, việc chầu 40 giờ không chỉ giới hạn trong Tuần Thánh mà có thể được tổ chức vào bất cứ lúc nào trong năm.
Chầu lượt
Một trong những hình thức tổ chức chầu Mình Thánh Chúa lâu dài là "chầu lượt", tức là các cộng đoàn hoặc giáo xứ thay phiên nhau chầu Mình Thánh Chúa. Tập tục này bắt đầu từ năm 1592, dưới thời Đức Thánh Cha Clêmentê VIII, qua sắc chiếu Graves et diuturnae, với mục đích tạo thành một chuỗi chầu Mình Thánh Chúa liên tục, nối liền các nhà thờ, các cộng đoàn tu viện, và các giáo xứ. Trước đây, các cộng đoàn có thể bảo đảm việc chầu liên tục 24 giờ mỗi ngày, nhưng ngày nay, do số lượng tu sĩ giảm sút, các giáo xứ và cộng đoàn chỉ có thể bảo đảm thời gian chầu ngắn hơn, thường là từ 12 đến 24 giờ.
Tuy nhiên, truyền thống này không chỉ giới hạn trong các cộng đoàn tu sĩ hay giáo phận, mà còn phát triển ra toàn cầu. Một ví dụ đáng chú ý là việc kết nối các cộng đoàn tín hữu trên thế giới thông qua Đền Thờ Montmartre kính Thánh Tâm Chúa Giêsu ở Paris, Pháp. Kể từ năm 1885, tại đây đã có một hình thức "nối mạng" chầu Mình Thánh Chúa thường trực, với sự tham gia của các cộng đoàn tín hữu trên toàn thế giới. Mặc dù tại mỗi địa phương không thể có sự chầu liên tục, nhưng nhờ vào sự liên kết với Đền Thánh Montmartre, mỗi cộng đoàn có thể tham gia vào một chuỗi chầu Mình Thánh Chúa liên tục.
Tầm quan trọng của Chầu Thánh Thể
Sự tôn kính Thánh Thể được phát triển mạnh mẽ trong Giáo Hội, đặc biệt là sau khi Đức Urbanô IV lập ra lễ Mình Thánh Chúa vào năm 1264. Mặc dù việc "chiêm ngắm" Mình Thánh Chúa trở nên phổ biến, nhưng việc rước lễ lại trở nên hiếm hoi, đến mức công đồng Latêranô năm 1215 đã phải yêu cầu các tín hữu rước lễ ít nhất một lần trong năm. Mục đích của việc này là khôi phục lại sự cân bằng giữa việc chiêm ngưỡng và tiếp nhận Thánh Thể.
Để khuyến khích việc rước lễ thường xuyên và tham gia vào thánh lễ, Thánh Giáo Hoàng Piô X vào năm 1905 đã khuyến khích các tín hữu rước lễ hàng ngày. Vào năm 1910, ngài cũng giảm độ tuổi rước lễ lần đầu cho trẻ em, từ 12-13 tuổi xuống 7 tuổi (tuổi đã có trí khôn). Mục đích là để các tín hữu, đặc biệt là các em nhỏ, có thể tiếp nhận sự nuôi dưỡng thiêng liêng qua Mình và Máu Thánh Chúa.
Công đồng Vaticanô II cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của Bí tích Thánh Thể trong đời sống Kitô hữu, khuyến khích các tín hữu tham gia vào thánh lễ một cách ý thức, thành kính và tích cực. Các Kitô hữu được mời gọi tiếp nhận Lời Chúa giáo huấn và bàn tiệc Mình Chúa để được sức mạnh thiêng liêng, đồng thời dâng lời tạ ơn Chúa.
Nghi lễ chầu Mình Thánh Chúa không chỉ là một hành động tôn vinh Thiên Chúa mà còn là một dịp để các tín hữu cảm nhận sự hiện diện đầy quyền năng của Chúa trong cuộc đời mình. Khi chiêm ngưỡng Mình Thánh, các tín hữu có thể dâng lên Chúa những tâm tình tạ ơn, cầu nguyện cho những ý nguyện riêng tư, và xin ơn tha thứ, đồng thời đón nhận sức mạnh tinh thần để sống cuộc sống đức tin mỗi ngày.
Sưu tầm & biên soạn
