Nhà thờ giáo xứ Nghĩa Lộ nằm ở trung tâm cánh đồng Mường Lò, Miền Tây Bắc của tỉnh Yên Bái.

Theo lược sử, vào cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, Cha Louis Comille (Cha thừa sai Pari – gọi theo tiếng Việt: Cha Vĩnh) đã đến gieo hạt giống Tin Mừng đầu tiên trên mảnh đất khu tự trị Thái Mèo (tên gọi ngày đó). Sau những năm đầu rao giảng cho các dân tộc nơi đây, dần dần đã hình thành nên một cộng đoàn tín hữu trải dài khắp khu vực Miền Tây bắc này. Năm 1905, Đức Cha Paul Ramond (Đức Cha Lộc) đã ký quyết định thành lập giáo xứ Nghĩa Lộ, tước hiệu Thánh nữ Têrêsa Hài Đồng Giêsu - quan thầy các xứ truyền giáo. Sau đó, từ giáo xứ Nghĩa Lộ đã tách ra các giáo xứ Miền Tây giáo hạt Yên bái ngày nay.

Từ cuối thế kỷ 19  đến giữa thế kỷ 20 (1953) là khoảng thời gian giáo xứ Nghĩa Lộ liên tục có các Cha người Pháp coi sóc. Khi đó, giáo xứ Nghĩa Lộ là trung tâm nghỉ chân của các đấng Thừa sai đi rao giảng Tin mừng ở các vùng lân cận: các xã của huyện Trạm Tấu và các huyện, xã của tỉnh Sơn La, cũng như một số xã của huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái. Lúc này Nhà thờ giáo xứ Nghĩa Lộ được làm 7 gian nhà cấp 4 bẵng gỗ. Đến năm 1947 thực hiện chính sách “Vườn không nhà trống” do chiến tranh Nhà thờ đã bị đốt cháy, sau đó được dựng lại nhưng vẫn làm bằng gỗ theo kích thước như cũ.

Năm 1953 do chiến tranh Nhà thờ bị trúng bom của thực dân Pháp nên đã bị cháy lần thứ 2 và sau đó được dựng lại như kích thước cũ.
Ngày 12 tháng 12 năm 1965, nhà thờ bị bom Mỹ bắn phá hỏng toàn bộ và bỏ hoang mãi cho đến năm 1969. Lúc này cụ già Dương đã cùng một số giáo dân dựng tạm lại ngôi nhà nguyện 3 gian bằng tre. Mãi đến năm 1979, Nhà thờ được dựng lại 4 gian bằng gỗ xoan. Năm 1989, số giáo dân tăng lên nên Nhà thờ được dựng lại 6 gian bằng gỗ.

Đến năm 2000, thời cha Giuse Nguyễn Đình Dậu quản nhiệm, và được sự giúp đỡ của cha giám quản giáo phận Giuse Nguyễn Thái Hà, Nhà thờ giáo xứ Nghĩa Lộ đã được xây dựng lại như ngày nay: chiều dài 27 m, chiều rộng 10m và tháp chuông cao 19,4m.
Trong thời gian này, cha Micae đã cùng giáo dân xây được ngôi nhà xứ 2 tầng và nhà giáo lý, cùng với 2 tượng đài Thánh Giuse và Đức Mẹ. Các công trình nhà để xe, sân xung quanh Nhà thờ và khuôn viên Nhà thờ Thánh Têrêsa được xây dựng gọn gàng, sạch đẹp để thực sự trở thành trung tâm tôn giáo của các giáo xứ khu vực Miền Tây giáo hạt Yên Bái.  

Bài: Sưu tầm & Biên tập