BÀI ĐĂNG
TAGS
Theo dòng lịch sử thì làng Quỹ từ năm 1851, vua Tự Đức đã cho 27 suất đinh vốn là dân gốc Quỹ Đê, Quỹ Ngoại xuống khai khẩn. Họ lấy bờ đê sông Đáy để lập nghiệp và khai khẩn dần sang phía đông. Họ chia ruộng ra thành từng đỗi hay đạc. Mỗi đỗi hay đạc có chiều ngang là 60m. Đỗi đầu tiên gọi là đỗi nhất. Có lẽ vậy mà người dân làng Quỹ ở đây gọi là Quỹ Nhất. Họ đào sông chạy dọc làng, con sông mang tên Thạch Giang và tạo ra cảnh quan đặc biệt của làng, ít nơi có được. Con sông này về sau gọi là sông Qũy. Cây gạo đầu cổng Nhà thờ vẫn là nhân chứng của thời gian lập làng.
Nhà thờ Quỹ Nhất xây dựng năm 1901 và hoàn thành năm 1904. Vì đây là vùng đất trũng nên phải mất rất nhiều công lấy đất tôn cao nền nhà thờ. Ba chiếc ao lớn trước và sau Nhà thờ không đủ, người ta phải lấy đất bằng cách đào dài sông Quỹ về phía đông. Nhà thờ Quỹ cũng là trung tâm của làng. Trước Nhà thờ là đình làng, nay là nghĩa trang liệt sĩ. Phía tây Nhà thờ gọi là xóm Tây tức xóm Lại Lạc. Phía đông gọi là xóm Đông Hưng, phía nam gọi là xóm Nam Giang, còn xóm sát nhà thờ gọi là xóm Trung tức xóm Nguyễn Hy.
Nhà thờ được thiết kế theo kiến trúc roman với một tháp chuông vuông cao 33m. Nhà thờ rộng rãi với 24 cây cột lim lớn. Các xà kèo cũng bằng gỗ lim. Nhà thờ có bàn thờ và nhiều tòa thánh sơn son thiếp vàng. Năm 1973, linh mục Dom. Hoàng Văn Kiểu cho sơn lại toàn bộ cột, kèo, xà và sửa lại bàn thờ cho thoáng và gọn. Năm 2000, linh mục Dominico lại cho nâng cao Nhà thờ bằng cách kê cao các cột nhà thờ trên các bệ xây bê tông và thu gọn mái Nhà thờ bằng cách đổ mái bằng hai cạnh tường Nhà thờ và tu sửa lại hệ thống cửa. Năm 2009, tượng đài thánh Gioan Tẩy Giả được xây dựng ở hồ khá đẹp. Đường Thánh giá và một số tượng đài lớn cũng được xây dựng xung quanh làm cho phong cảnh Nhà thờ khá đẹp.
Bài: Sưu tầm & Biên tập
