Nhà thờ Sainte Marie được xây dựng từ cuối thế kỉ 19 trong quần thể trường Dòng của các nữ tu sĩ dòng Saint Paul (dòng Thánh Phaolô), đến nay không tìm được tác giả thiết kế công trình này. Giáo đường rất ít người biết đến vì gần như chỉ dành cho các nữ tu tới cầu nguyện hàng ngày nên giáo dân đến tham dự Thánh lễ cũng không nhiều như các nhà thờ khác trong nội đô Hà Nội.

Nhà thờ lùi sâu so với hành lanh đường Hai Bà Trưng - Hà Nội. Bên ngoài, một chiếc cổng vào với hai cửa sắt rất khiêm tốn. Mặt chính của giáo đường quay ra phố Hai Bà Trưng, trên lối ra vào của giáo đường là tượng Đức Mẹ Maria bồng Chúa Giêsu đang chúc lành.

Kiến trúc công trình theo phong cách Gothique với một hành lang rất rộng với các cửa sổ cuốn gạch hình cung có khoá vòm. Điểm nhấn của công trình là một tháp chuông nhỏ hình trụ, phía trong có tám cột nhỏ, phía ngoài là bốn cột lớn được trang trí rất tinh tế đỡ mái gác chuông dạng vòm bán cầu, phía trên có Thánh giá được trang trí bởi các họa tiết bằng sắt uốn.

Nội thất giáo đường bao gồm ba nhịp, nhịp giữa lớn hơn hai lần nhịp biên. Các nhịp được phân cách bởi hàng cột ghép bởi bốn nửa trụ, đầu cột trang trí bằng các họa tiết hình hoa lá. Các không gian chính trong nội thất gồm khu vực dành cho các nữ tu cầu nguyện và Thánh đường là nơi diễn ra nghi lễ của các Thánh lễ, khu vực tôn nghiêm nhất trong giáo đường.

Che phủ phần nội thất công trình là các vòm cuốn nhọn kiểu Gothique tạo ra một không gian rộng rãi, khoáng đạt và một khung cảnh nhẹ nhàng, tràn ngập ánh sáng. Bên trong giáo đường vẫn còn giữ được bục giảng là nơi cha xứ giảng lễ, cho đến nay ở Hà Nội chỉ còn nhà thờ Cửa Bắc là nơi thứ hai duy trì được bộ phận này.

Nhà thờ Sainte Marie - Tiểu giáo đường Đức Mẹ Maria tuy chỉ là một nhà thờ nhỏ nhưng có những nét kiến trúc đặc sắc và là một chứng tích hiếm thấy của kiến trúc Thiên Chúa giáo có niên đại hàng trăm năm.

Tham khảo dòng Thánh Phao Lô

Dòng Thánh Phaolô thành Chartres được thành lập năm 1696 do cha Louis Chauvet, cha sở Levesville la Chenard, một họ đạo nhỏ vùng Beauce nước Pháp, cách Chartres 40km, với sự cộng tác của cô Marie Anne de Tilly để nâng cao mức sống vật chất và tinh thần của dân làng.

Trước hết, cha mở trường để mọi trẻ em trong họ đạo được đi học. Cộng đoàn tiên khởi gồm cô Marie Michaux và cô Barbe Foucault. Các cô tập họp các trẻ em để chúng học giáo lý, học chữ và đan sợi.

Năm 1708, Đức cha Paul Godet des Marais công nhận dòng và chuyển về Chartres, lấy thánh hiệu của ngài để đặt tên cho dòng mới. Dòng phát triển mạnh nhanh chóng trong giáo phận Chartres.

Năm 1727, dòng được mời gọi đi truyền giáo ở Cayenne. Qua cuộc ra đi đầu tiên đến Nam Mỹ này, dòng nhận thêm ơn gọi thừa sai, cho đến bây giờ dòng vẫn trung thành hiện diện tại đó…

Năm 1848, dòng đến Hong Kong. Năm 1860, theo yêu cầu của Đức cha D. Lefèbvre, hai nữ tu dòng Thánh Phaolô đặt chân lên đất Việt Nam với nhiệm vụ săn sóc trẻ em mồ côi tại Viện Thánh Nhi ở Sài Gòn.

Năm 1861, Mẹ Benjamin được bổ nhiệm làm bề trên chính miền Viễn Đông. Ngay trong năm 1861, dòng đến phục vụ tại bệnh viện Biên Hoà và Mỹ Tho. Năm 1862, dòng tới Bà Rịa.

Năm 1866, Mẹ Benjamin mở Tập viện tại Sài Gòn để huấn luyện các nữ tu Á Đông. Dòng đến miền Bắc năm 1883 và miền Trung năm 1889.

Hiện nay chuyên lo loan báo Tin Mừng của Chúa qua việc giáo dục, chăm sóc bệnh nhân và những công việc xã hội, vì hạnh phúc tha nhân, luôn nhớ lời Chúa Giêsu: “Những gì các con đã làm cho một trong những anh em hèn mọn nhất của Thầy, là các con làm cho chính Thầy” (Mt 25,40).

Bổn mạng: lễ Thánh Phaolô trở lại (25-1) và lễ hai Thánh Tông đồ Phêrô và Phaolô (29-6) hằng năm.

Bài: Sưu tầm & biên tập