Nhà thờ Thánh Augustinô hay còn gọi là Nhà thờ Paoay theo tên của thành phố Paoay nằm bên trong tường thành phố lịch sử của Intramuros ở Manila, Philippines. Ngôi thánh đường này còn đặc biệt, mang tên vị Thánh Augustinô vì một phần cũng là để thờ kính Ngài cũng như nhắc nhở các tu sĩ trong hội dòng phải tập sống đời sống đơn sơ, khiêm nhường, khiết tịnh như Thánh Augustinô xưa kia.

Theo tiếng Tây Ban Nha được gọi là Iglesia de la Inmaculada Concepción de María de San Agustín và cũng là Nhà thờ đầu tiên được người Tây Ban Nha xây dựng trên đảo Luzon. Và đây là một Nhà thờ dưới sự bảo trợ của Hội Thánh Augustinô.

Nhà thờ Thánh Augustinô đầu tiên tại đây được xây dựng bằng tre và dừa nước, tọa lạc trên đảo Luzon vào năm 1571. Sau đó thì công trình bị thiêu trụi bởi ngọn lửa của cuộc xâm lược ở Manila với lực lượng của Limahong vào tháng 12 năm 1574. Một Nhà thờ thứ hai làm bằng gỗ được xây dựng trên địa điểm này. Công trình đã bị phá hủy trong tháng 2 năm 1583, trong một trận hỏa hoạn được bắt đầu khi một cây nến đốt cháy mành cửa trong tang lễ an táng Toàn quyền Tây Ban Nha Gonzalo Ronquillo de Peñalosa.

Những người thuộc hội Thánh Augustinô đã quyết định xây dựng lại Nhà thờ bằng đá, và để xây dựng một tu viện lân cận. Công tác xây dựng bắt đầu vào năm 1586, dựa trên một thiết kế bởi Juan Macías. Công trình được xây dựng bằng đá đẽo hộp khai thác vật liệu không nung từ Meycauayan, Binangonan và San Mateo, Rizal. Công việc tiến hành chậm do thiếu quỹ và các tài liệu, cũng như sự khan hiếm tương đối của các nghệ nhân chế tác đá.

Vì là nơi có nền địa chất thường xuyên xảy ra động đất nên Nhà thờ đã được xây dựng kiên cố với 24 trụ chống tường được chôn sâu hàng mét xuống mặt đất. Loại vữa được dùng là hỗn hợp trộn từ cát, nước mía, nước chanh, rơm, da và lá xoài. Nghe thì có vẻ khó hiểu nhưng đây là loại vữa truyền thống mà người dân Philippines thường dùng trong xây dựng. Thiết kế của Thánh Augustinô được bắt nguồn từ phong cách Baroque của Tây Ban Nha.

Tu viện đã được đưa hoạt động năm 1604, và Nhà thờ chính thức tuyên bố hoàn thiện đầy đủ vào ngày 19 tháng 1 năm 1607, và được đặt tên Thánh Phaolô của Manila. Macías, người đã qua đời trước khi hoàn thành Nhà thờ, đã được chính thức công nhận bởi hội Thánh Augustinô là người xây dựng Nhà thờ này.

Công trình này bao gồm khu nhà nguyện, khu nhà ở bằng gỗ, 26 tác phẩm tranh sơn dầu cực kỳ đặc sắc và nhiều tác phẩm nghệ thuật tôn giáo siêu đẳng.

Tu viện cũ của Nhà thờ hiện đang lưu giữ bảo tàng: một bộ sưu tập các tác phẩm nghệ thuật tôn giáo, di tích và đạo cụ giáo hội được sử dụng trong suốt lịch sử của nhà thờ, những tác phẩm cổ nhất có từ thời thành lập Intramuros.

Mảnh duy nhất còn sót lại từ một tháp chuông bị hư hại do trận động đất đứng bảo vệ ở lối vào: một chiếc chuông nặng 3 tấn được khắc dòng chữ “Tên ngọt ngào nhất của Chúa Giêsu”. Hội trường tiếp nhận (Sala Recibidor) hiện lưu giữ các bức tượng ngà và các đồ tạo tác trang sức Nhà thờ.

Nhà thờ Thánh Augustinô nổi bật bởi những chi tiết được chạm khắc một cách rất tinh tế, sắc xảo. Công trình đặc biệt này có thiết kế bên trong khá lộng lẫy, mang âm hưởng của phong cách kiến trúc Mexico. Trên trần nhà là các bức họa được vẽ vào giai đoạn của những năm 1800, từ chính bàn tay điêu luyện của những nghệ sĩ người Ý – Giovanni Dibella và Cesare Alberoni.

Sự kết hợp độc đáo của lối kiến trúc Gothic cùng phong cách nổi bật của thời Phục Hưng đã làm cho ngôi Thánh đường cổ này trở nên đặc biệt.

Nhà thờ Thánh Augustinô là Nhà thờ cổ nhất Philippines đồng thời cũng là một trong bốn Nhà thờ được Unesco chính thức công nhận là di sản thế giới vào năm 1993. Ngôi thánh đường mang đậm phong cách kiến trúc Gothique cổ kính, uy nghiêm và hoành tráng này và đã trở thành khuôn mẫu về kiến trúc cho nhiều Nhà thờ khác tại Philippines.

Bài: Sưu tầm & biên tập